Από το bitcoin στο stablecoin – Νομισματικές και κρατικές αρχές παρεμβαίνουν βάζοντας κανόνες στον κόσμο του κρυπτονομίσματος και ετοιμάζονται να εκδώσουν επίσημα ψηφιακά νομίσματα
Πολλοί παρομοιάζουν τον κόσμο των κρυπτονομισμάτων με την Άγρια Δύση, καθώς είναι ένας κόσμος εκτός νόμων και κανονισμών, παρά το γεγονός ότι αρχίζει και αποκτά αξιόλογη οικονομική σημασία. Φαίνεται, όμως, ότι οι «σερίφηδες» των νομισματικών και κρατικών αρχών έχουν αποφασίσει να παρέμβουν βάζοντας κανόνες και περιορισμούς στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, αλλά και εκδίδοντας τα δικά τους επίσημα ψηφιακά νομίσματα.
Υπάρχουν σήμερα περί τα 10.000 κρυπτονομίσματα, η συνολική αξία των οποίων υπολογίζεται σε 1,1 τρισ. δολάρια. Στα μέσα Μαΐου η αξία ήταν 2,5 τρισ. δολάρια, που σημαίνει ότι μέσα σε δύο μήνες η αξία τους έπεσε πάνω από 50%. Το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα, το bitcoin, από τα 60.000 δολάρια στα μέσα Μαΐου, έφτασε την περασμένη εβδομάδα κάτω από τα 30.000 δολάρια. Η πτώση είναι μεγάλη, αλλά ακόμα μεγαλύτερη ήταν η άνοδος που προηγήθηκε. Πέρυσι τέτοια εποχή η συνολική αξία όλων των κρυπτονομισμάτων ήταν 285 δισ. δολάρια, ενώ το bitcoin ήταν λίγο κάτω από τις 10.000 δολάρια. Με άλλα λόγια, οι αξίες είναι σήμερα τρεις ή τέσσερις φορές μεγαλύτερες απ’ ό,τι πριν από έναν χρόνο, ακόμα και μετά την πτώση 50% που σημείωσαν μέσα σε ένα δίμηνο.
Αυτά τα μεγάλα σκαμπανεβάσματα προκαλούν, όπως είναι λογικό, ένα κερδοσκοπικό ενδιαφέρον το οποίο δεν κάμπτεται από τις προειδοποιήσεις πολλών οικονομολόγων ότι τα κρυπτονομίσματα είναι «φούσκες», χωρίς την παραμικρή εσωτερική αξία, που αργά η γρήγορα θα πέσουν και κάποιος μπορεί να χάσει ακόμα και το σύνολο των χρημάτων του. Δεν λείπουν και οι φανατικοί ευαγγελιστές των κρυπτονομισμάτων που αναγγέλλουν ότι πρόκειται για τη νέα τεχνολογία του χρήματος, η οποία θα καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών συναλλαγών, καθώς είναι το μέλλον.
«Iδιωτικό χρήμα»
Οι υποστηρικτές τους υπογραμμίζουν ότι το μεγάλο πλεονέκτημα των κρυπτονομισμάτων όπως το bitcoin είναι ότι αποτελούν ανεξάρτητα ψηφιακά νομίσματα τα οποία δεν έχουν κάποιον επόπτη, φορέα ή εγγυητή και η αξιοπιστία των συναλλαγών διασφαλίζεται από ένα ανεξάρτητο δίκτυο υπολογιστών και λογισμικού, το οποίο διαχειρίζονται οι ίδιοι οι χρήστες. Με άλλα λόγια, είναι κάτι σαν ιδιωτικό χρήμα, το οποίο δεν εκδίδεται από κάποια κεντρική τράπεζα, άρα δεν υπάρχει ούτε εγγύηση, ούτε βέβαια έλεγχος. Αυτό το σημείο είναι που φαίνεται να προβληματίζει τις νομισματικές και κρατικές αρχές, οι οποίες βλέπουν με ανησυχία τον κόσμο των κρυπτονομισμάτων να κερδίζει έδαφος.
Από την πλευρά των τελευταίων διατυπώνονται φόβοι σε διάφορα επίπεδα. Από το γεγονός ότι εξ ορισμού τα κρυπτονομίσματα προσφέρονται για σκοτεινές συναλλαγές, όπως η διακίνηση και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, μέχρι τον κίνδυνο που αποτελεί για το χρηματοπιστωτικό σύστημα η αστάθειά τους. Και βέβαια, συχνά γίνεται λόγος για τις μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν οι σούπερ υπολογιστές οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την «εξόρυξη» bitcoin. Οι συναλλαγές του bitcoin καταγράφονται και πιστοποιούνται σε ένα ανοιχτό λογιστικό «βιβλίο» (το λεγόμενο blockchain) που συντηρείται από ένα δίκτυο ανεξάρτητων υπολογιστών, οι οποίοι ανταμείβονται για τη συνεισφορά τους αυτή με καινούρια bitcoins.
Η «εξόρυξη» bitcoin ενοχοποιείται για μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ τη σχετική επισήμανση είχε κάνει δημόσια και η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, η οποία είναι επικριτική απέναντι στα κρυπτονομίσματα.
Οι υποστηρικτές του, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν ότι το bitcoin είναι ένα σύστημα που επιτρέπει να γίνονται ασφαλείς και αδιάβλητες συναλλαγές, με πολύ χαμηλότερο κόστος και προμήθειες, ενώ και το περιβαλλοντικό κόστος είναι ασύγκριτα μικρότερο από εκείνο που έχει ένα αντίστοιχο σε μέγεθος δίκτυο τραπεζών, χρηματιστηριακών εταιρειών και άλλων μεσαζόντων.
Επίσημα ψηφιακά νομίσματα
Το γεγονός είναι ότι η μεγάλη άνοδος των κρυπτονομισμάτων στην ουσία δημιουργεί ένα εναλλακτικό νομισματικό σύστημα το οποίο σήμερα μπορεί να είναι ασήμαντο σε σχέση με τα μεγέθη των κυρίαρχων νομισμάτων, αλλά σε λίγο καιρό η πραγματικότητα θα είναι διαφορετική. Και όπως φαίνεται, οι επίσημες αρχές παρεμβαίνουν.
Από τη μια, όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν αναγγείλει τη δημιουργία επίσημων ψηφιακών νομισμάτων. Πιο προχωρημένη είναι η Κίνα, η οποία ήδη χρησιμοποιεί πειραματικά το ψηφιακό γιουάν σε ορισμένες επαρχίες της. Η Κίνα είναι μάλιστα ο μεγαλύτερος εχθρός των κρυπτονομισμάτων, καθώς έχει επιβάλει απαγορεύσεις στη χρήση αλλά και στην «εξόρυξή» τους. Η επίσημη αιτιολογία είναι η ασφάλεια των συναλλαγών και των συμφερόντων των πολιτών, αλλά είναι σαφές ότι οι κινεζικές αρχές δεν θέλουν να χάσουν τον έλεγχο του νομίσματος, ούτε να έχουν ανταγωνιστές στο ψηφιακό γιουάν.
Μπορεί ορισμένοι να αντιμετωπίζουν τα κρυπτονομίσματα και το ψηφιακό χρήμα ως «πείραμα» ή «παιχνίδι», αλλά η σημασία τους είναι πολύ μεγάλη και έχει γεωπολιτικές διαστάσεις. Είναι ενδεικτικό ότι στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών των 7 πιο ανεπτυγμένων χωρών (G7) επισημάνθηκε ότι η πρωτοπορία της Κίνας στο ψηφιακό νόμισμα μπορεί να απειλήσει το σημερινό διεθνές νομισματικό σύστημα που βασίζεται στο δολάριο.
Τη σημασία του ψηφιακού χρήματος, άλλωστε, είχε επισημάνει ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών ήδη από το 2019, χαρακτηρίζοντας το ψηφιακό νόμισμα libra, που είχε αναγγείλει τότε το Facebook, απειλή στη νομισματική κυριαρχία των κρατών.
Αλλά και η Τζάνετ Γέλεν μόλις την περασμένη εβδομάδα προανήγγειλε τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου και κανονισμών για τα κρυπτονομίσματα και όλο το σύστημα συναλλαγών που έχει χτιστεί δίπλα τους.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι μελετώνται μέτρα για τα stablecoins, τα οποία είναι ψηφιακά νομίσματα συνδεμένα με το δολάριο και χρησιμοποιούνται ως ενδιάμεσο νόμισμα για συναλλαγές με κρυπτονομίσματα. Έγινε μάλιστα λόγος για τα ρίσκα που έχουν τα τελευταία για τους καταναλωτές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά και την εθνική ασφάλεια. Η είδηση για τους επερχόμενους κανονισμούς προκάλεσε πιέσεις στην τιμή των κρυπτονομισμάτων, αλλά πολλοί αναλυτές της αγοράς εξέλαβαν ως θετική εξέλιξη τη δημιουργία κανονιστικού πλαισίου, αφού στην ουσία κάτι τέτοιο σημαίνει αποδοχή τους.
